Orzecznictwo dla celów rentowych

Orzekaniem o niezdolności do pracy do celów rentowych zajmuje się lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ocenia on stopień niezdolności do pracy oraz wydaje orzeczenie, na podstawie którego ZUS podejmuje decyzje w sprawie świadczeń rentowych. Lekarze orzecznicy działają w każdym oddziale ZUS.

Prezes ZUS, w terminie 14 dni od dnia wydania orzeczenia, może zgłosić zarzut wadliwości orzeczenia i przekazać sprawę do rozpatrzenia komisji lekarskiej, o czym osoba zainteresowana jest niezwłocznie zawiadamiana.

Osoba ubiegająca się o rentę z tytułu niezdolności do pracy składa wniosek o rentę we właściwym terenowo inspektoracie lub oddziale ZUS. Z wnioskiem o wydanie orzeczenia występuje właściwa komórka organizacyjna oddziału ZUS.

Sprawę załatwia: oddział ZUS właściwy dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy.

Orzeczenie lekarza orzecznika stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń (np. renty), do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy.

Lekarz orzecznik wydaje orzeczenie na podstawie bezpośredniego badania osoby ubiegającej się o świadczenie oraz posiadanej dokumentacji.

Przed wydaniem orzeczenia lekarz orzecznik może zlecić uzupełnienie dokumentacji, w szczególności o opinię lekarza konsultanta lub psychologa albo o wyniki badań dodatkowych lub obserwacji szpitalnej.

Lekarz orzecznik wydaje orzeczenie o ?niezdolności do pracy?. Oznacza to, że odpowiednio do stanu zdrowia, sprawności organizmu, wieku, zawodu, wykonywanej pracy, możliwości dalszego wykonywania pracy zarobkowej, a także możliwości przywrócenia zdolności do pracy przez leczenie, rehabilitację lub przekwalifikowanie zawodowe, kwalifikuje osobę jako:

całkowicie niezdolną do pracy oraz samodzielnej egzystencji,
całkowicie niezdolną do pracy,
częściowo niezdolną do pracy.

ZUS nie ma wpływu na ewentualne wykonywanie pracy przez ubezpieczonego, co do którego orzeczono o niezdolności do pracy. Może jedynie zawiesić rentę w całości lub w części, w zależności od uzyskiwanego dochodu. Osoba o orzeczeniach wymienionych w punktach 1 i 2 może podjąć pracę w warunkach pracy chronionej pod warunkiem wydania opinii pozytywnej przez lekarza medycyny pracy.

Orzeczona niezdolność do pracy ze względu na czas jej trwania może być okresowa lub trwała.Przed wydaniem orzeczenia lekarz orzecznik może zlecić uzupełnienie dokumentacji, w szczególności o opinię lekarza konsultanta lub psychologa albo o wyniki badań dodatkowych lub obserwacji szpitalnej.

Warunki, jakie należy spełnić, aby otrzymać rentę

Samo orzeczenie o niezdolności do pracy nie jest równoznaczne z prawem do renty. Prawo takie ma osoba, która spełni jednocześnie następujące warunki:

jest niezdolna do pracy,
ma wymagany okres zatrudnienia (składkowy i nieskładkowy) ? warunek ten nie jest konieczny w przypadku ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
niezdolność do pracy powstała w czasie zatrudnienia lub w okresie równorzędnym z okresem zatrudnienia albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów

Staż ubezpieczeniowy

Okres ubezpieczenia wymagany do przyznania renty uzależniony jest od wieku osoby, w którym powstała niezdolność do pracy. Okres ten wynosi:

1 rok ? jeśli niezdolność powstała przed ukończeniem 20 lat,
2 lata ? jeśli niezdolność powstała w wieku 20?22 lat,
3 lata ? jeśli niezdolność powstała w wieku 22?25 lat,
4 lata ? jeśli niezdolność powstała w wieku 25?30 lat,
5 lat ? jeśli niezdolność powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres wymaganych 5 lat w odniesieniu do osób powyżej 30. roku życia musi przypadać w ciągu ostatniego 10-lecia przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. Jeżeli ubezpieczony nie osiągnął wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy okresy składkowe i nieskładkowe.

Rodzaje świadczeń z tytułu niezdolności do pracy

renta stała ? jeżeli niezdolność do pracy jest trwała,
renta okresowa ? jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa, renta ta przysługuje przez okres wskazany w decyzji organu rentowego,
renta szkoleniowa ? jeżeli wobec tej osoby orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego, ponieważ nie może ona pracować w dotychczasowym zawodzie, renta szkoleniowa przysługuje przez 6 miesięcy, z możliwością przedłużenia, ale nie dłużej niż o 30 miesięcy (o ile jest to niezbędne do przekwalifikowania się).

Inne świadczenia z ZUS

zasiłek chorobowy ? dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
świadczenie rehabilitacyjne ? dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy,
zasiłek wyrównawczy ? dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
renta rodzinna ? dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
renta socjalna ? przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

-przed ukończeniem 18 lat,

-w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej ? przed ukończeniem 25 lat,

-w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Uwaga! Osobą pełnoletnią jest ta, która ukończyła 18. rok życia. Za osobę pełnoletnią uważa się również kobietę, która zawarła związek małżeński po ukończeniu 16. roku życia, a nie ukończyła 18 lat.

Orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS na zasadach i w trybie określonym w Ustawie z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W świetle tej ustawy za całkowicie niezdolną do pracy uważa się osobę, która utraciła całkowitą zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Nie jest istotne, kiedy powstała całkowita niezdolność do pracy, lecz to, czy była ona skutkiem naruszenia sprawności organizmu, które powstało w wyżej wymienionych okresach. Rentę socjalną przyznaje się nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożono wniosek o to świadczenie, nawet jeśli przesłanki zostały spełnione wcześniej. Jeśli osoba ubiegająca się o rentę socjalną jest jednocześnie uprawniona do renty rodzinnej, której wysokość nie przekracza 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, to przysługuje jej prawo do obydwu tych świadczeń. Wysokość renty rodzinnej oraz renty socjalnej nie może przekraczać 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Jeżeli łączna kwota tych dwóch świadczeń przekracza 200% najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, obniżeniu podlega wysokość renty socjalnej. Kwota obniżonej renty socjalnej nie może być niższa niż 10% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

O terminie wstrzymania wypłaty oraz o warunkach przywrócenia prawa do renty z tytułu okresowej niezdolności do pracy organ rentowy zawiadamia osobę uprawnioną pisemnie; nie później niż na 3 miesiące przed ustaniem prawa do renty. Osoba zainteresowana dalszym pobieraniem renty powinna złożyć wniosek o przywrócenie prawa do jej pobierania, wraz z zaświadczeniem o stanie zdrowia wydanym przez opiekującego się nią lekarza, zależnie od rodzaju niepełnosprawności.

Tryby odwoływania się od decyzji orzecznika:

Od decyzji organu rentowego przysługują osobie zainteresowanej środki odwoławcze określone w odrębnych przepisach; osoba zainteresowana niezgadzająca się z wydaną decyzją ma prawo wnieść odwołanie w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji do okręgowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych; odwołanie wnosi się za pośrednictwem organu rentowego, który wydał decyzję.

Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia,

Sprzeciw wnosi się za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej

To też może Ciebie zainteresować

Powiązane

Świąteczne spotkanie Stowarzyszenia Marfan Polska

gru 2, 2023 | Informacje, Wsparcie psychologiczne

2 grudnia 2023 r. odbyło się przedświąteczne spotkanie członków Stowarzyszenia Marfan Polska, podczas którego nasi podopieczni otrzymali prezenty gwiazdkowe zorganizowane przez Stowarzyszenie. Pomimo okresu infekcyjnego frekwencja dopisała i sala zapełniona była co do...